Πανεπιστήμιο Μακεδονίας - Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών Δήμος Πέλλας

Ταυτότητα του ερευνητικού προγράμματος

Στόχος του ερευνητικού προγράμματος «Γιαννιτσά: μια πόλη σε πόλεμο (Σεπτέμβριος 1944)» είναι να συλλέξει και να τεκμηριώσει κάθε πληροφορία που μπορεί να ανασυνθέσει το χρονικό της καταστροφής των Γιαννιτσών τον Σεπτέμβριο του 1944,  προερχόμενη τόσο από πρωτογενείς όσο και από δευτερογενείς πηγές.

Οργανωμένα αρχεία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ιδιωτικές συλλογές, δημοτικά αρχεία, προφορικές μαρτυρίες, αποδελτίωση της διαθέσιμης βιβλιογραφίας, των εφημερίδων και περιοδικών (Γιαννιτσά και Θεσσαλονίκη) συγκροτούν τις βασικές δεξαμενές για τον εντοπισμό και τη συλλογή του υλικού που θα αποδελτιωθεί, θα τεκμηριωθεί και θα μεταφραστεί (αν πρόκειται για έγγραφα σε άλλη γλώσσα) για να τροφοδοτήσει στη συνέχεια την ιστοσελίδα. Η τελευταία πρόκειται να περιλάβει:

 α) την παραγωγή εισαγωγικών συνοδευτικών κειμένων για τα Γιαννιτσά την περίοδο της γερμανικής Κατοχής, με έμφαση στην τελευταία περίοδο και συγκεκριμένα στα γεγονότα που συνέβησαν τον Σεπτέμβριο του 1944, με τις μαζικές εκτελέσεις της 14ης Σεπτεμβρίου, αλλά και στις δολοφονίες αμάχων των επόμενων ημερών, όσο και στις υλικές καταστροφές που υπέστη η πόλη.

β) τεκμηριωμένες φωτογραφίες και κάθε άλλο οπτικό υλικό για τα Γιαννιτσά στην Κατοχή, με σκοπό την οπτικοποίηση του παραγόμενου λόγου. Εδώ, ενδιαφέρουν κάθε είδους τεκμήρια υπό τη μορφή φωτογραφιών, χαρτών, ακόμα και καλλιτεχνικών απεικονίσεων των συμβάντων (για όλες τις μορφές τέχνης).

γ) επιλεγμένα έγγραφα (αναφορές, εκθέσεις κλπ. από τις ελληνικές αρχές, τις δυνάμεις Κατοχής, τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό κλπ.).

δ) αποδελτίωση της διαθέσιμης βιβλιογραφίας και των εφημερίδων της εποχής, με έμφαση στα γεγονότα του Σεπτεμβρίου 1944 και παραγωγή ενός γενικού βιβλιογραφικού καταλόγου για τα Γιαννιτσά στην Κατοχή (1941-1944).

ε) απομαγνητοφωνημένες προφορικές μαρτυρίες και επιλεγμένες βιντεοσκοπημένες μαρτυρίες για τα γεγονότα του Σεπτεμβρίου 1944.

στ) τα θύματα: τεκμηρίωση του αριθμού των θυμάτων της 14ης Σεπτεμβρίου 1944 αλλά και αυτών των επομένων ημερών (σύνταξη σχετικού αναλυτικού καταλόγου), με συνοδευτικές φωτογραφίες τους και πληροφοριακό βιογραφικό υλικό (φωτογραφίες της καθημερινότητάς τους).

ζ) οι θύτες: ιστορικοποίηση όσων εκ των Ελλήνων (παραστρατιωτικές ελληνικές ένοπλες ομάδες) και των Γερμανών πρωταγωνίστησαν στη σφαγή της ημέρας εκείνης και σκιαγράφηση της μεταπολεμικής τύχης τους.

η) παράθεση links (για τις πηγές), σχετικών αναφορών στο διαδίκτυο κλπ.

θ) διαδραστικό χάρτη της πόλης με τα σημεία (μνημονικοί τόποι) όπου έλαβαν χώρα τα γεγονότα

ι) τη μεταπολεμική μνήμη και τη διαχείρισή της μέσα από τις επετείους για το γεγονός: Η οργάνωση των επετείων στη χρονική συγκυρία και η αποτύπωση του τελετουργικού τους (1945-2017), η διαδικασία και η ανάθεση ανέγερσης του μνημείου, η στάση του Δήμου στη συγκυρία κλπ.

κ) τη διάχυση της γνώσης και τη μετατροπή της σε παιδαγωγικό υλικό για την εκπόνηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων στα σχολεία της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (μελλοντική ενέργεια, βασισμένη στο συσσωρευμένο υλικό και στην αποκτηθείσα γνώση).